Van Basten ziet nog genoeg om aan te werken

Geplaatst op 01 juni 2006, 01:00 uur

Een half uur etaleerde het Nederlands elftal zaterdagavond in de oefenwedstrijd tegen Kameroen (1-0) de vorm die nodig zal zijn om op het WK een goed figuur te slaan. Daarna vloeiden de krachten weg en ontaardde het spel van Oranje in machteloosheid en wanorde. Slechts bij vlagen was in het resterende uur nog oogstrelend voetbal te zien.

Dat waren de feiten waarmee bondscoach Marco van Basten het moest doen en hij kon er in deze fase van de aanloop naar het WK niet ontevreden over zijn. „We weten nu hoe het moet én kan”, zei hij terugkijkend op het duel dat een kleine zege opleverde. „We hebben een half uur lang de tegenstander onze wil opgelegd.” Maar hij besefte ook dat het „positiespel echt beter moet”. En dat er nog „genoeg is om aan te werken”.

Positief was verder het spel van Robin van Persie, die de kans om zich te manifesteren als rechtsbuiten met beide handen aangreep. Onder invloed van zijn creatieve ingevingen kwam Nederland een paar keer gevaarlijk voor het doel van de ‘Ontembare Leeuwen’, die voor het eerst sinds 1990 op het WK ontbreken.

Zelfs sterspeler Arjen Robben stond op de linkerkant wat in de schaduw van de Rotterdammer, die het de afgelopen weken rustig aan heeft kunnen doen. Op eigen verzoek kreeg Van Persie extra vrije dagen van Van Basten, en daar profiteert hij nu van.

Bij de winnende treffer was Van Persie niet betrokken. Een verre pass van Phillip Cocu werd in het strafschopgebied teruggekopt door centrale verdediger André Ooijer, waarna Ruud van Nistelrooy met een simpele schuiver alvast aan zijn zelfvertrouwen kon werken. De rol van Ooijer was opmerkelijk. Als de PSV’er vaker zo diep kan penetreren bij het vijandelijke doelgebied begint Oranje weer elementen van het totaalvoetbal van 1974 terug te krijgen in het spel.

Van een structurele aanpak in dit opzicht is nog geen sprake. En de vergelijking met de ploeg die toen dankzij coach Rinus Michels en sterspeler Johan Cruijff een noviteit introduceerde gaat nog volledig mank. Oranje kon in de tweede helft de bal niet lang genoeg vasthouden. Toen de vermoeidheid als gevolg van een stevige trainingsweek toesloeg, had het team niet de intelligentie en kwaliteit om op eigen helft te temporiseren. Na rust kreeg het Nederlands elftal nog maar één kans en daarvoor moesten de bijna vijftigduizend toeschouwers wachten tot de 94ste minuut. Van Persie, ook in de eerste helft een keer vrij voor de doelman, had toen de marge nog kunnen vergroten.

Op het middenveld ontbrak Rafael van der Vaart. Hij had aan Van Basten rust gevraagd. Kennelijk heeft de speler van HSV na de operatie aan zijn voet zich toch enigszins geforceerd in zijn streven tijdens de trainingsstage in Lausanne niet te veel achterstand op te lopen. Van der Vaart werd vervangen door Wesley Sneijder, die ook bij Ajax zijn concurrent was.

Beiden werd altijd een gebrek aan verdedigende kwaliteiten verweten, maar in het Nederlands elftal van Van Basten moeten ze vanuit een teruggetrokken positie voor de defensie spelen. Van Sneijder werd zelfs verwacht dat hij Eto’o zou opvangen. Maar de Barcelona-ster had om vage redenen bedankt voor het tripje naar de natte Kuip.

Van Basten legde na afloop uit dat er wisselwerking moet zijn in de uitvoering van de verdedigende en aanvallende taken tussen de drie middenvelders. Met de rol van Van der Vaart/Sneijder geeft hij aan dat hij geen concessies wil doen aan zijn offensieve denkwijze. Dat geldt ook voor de aanvallers. Zij zitten niet in een keurslijf van allerlei opdrachten en zouden zelfs nog wat vaker van positie moeten wisselen dan zaterdagavond het geval was. Met Van Persie, die Kuijt vooralsnog van de rechterflank heeft verdrongen, en Robben, bezit Nederland flankspelers die vooral naar binnen snijden en wat minder buitenom passeren. Het middenveld, dat verder bestaat uit Phillip Cocu en Mark van Bommel, wordt zwaar belast met extra verantwoordelijkheden bij balverlies.

De volgende etappe op weg naar de eerste wedstrijd voor het wereldkampioenschap op 11 juni tegen Servië en Montenegro zal pittig worden. Van Basten zal deze week meer nadruk leggen op het conditionele werk. Er staan nog twee oefenduels op het programma: tegen Mexico (donderdag) en Australië (zondag). De bondscoach zal dan om fysieke redenen bij zijn spelers gedwongen zijn vaker te wisselen dan tegen Kameroen. Sommigen waren in Rotterdam al volledig uitgeput, terwijl de oefenstage in Lausanne vorige week toch niet echt zwaar en vooral gezellig is geweest. Verdediger Joris Mathijsen kondigde niettemin aan dat hij zondag de hele dag op de bank zou gaan liggen. En: „Verwacht maar niet te veel van de wedstrijd tegen Mexico, dan zijn we extra vermoeid.”

Sommige spelers zullen pijnlijke herinneringen hebben aan het duel. Kameroen greep geregeld hard in. Behalve vijf gele kaarten gaf de Oostenrijkse arbiter Konrad Plautz zelfs een rode aan Alioum Saidou wegens protesteren.

Van Basten kon er niet mee zitten dat de Afrikanen, die bij vlagen ook sprankelend voetbal lieten zien, de harde tackles allerminst schuwden. „Onze internationals zijn wel wat gewend. Het zal straks op het WK niet anders gaan. Dan zijn wij ook in dit opzicht goed voorbereid.”